Vitamin D3 là một trong những loại vitamin quan trọng cần thiết cho sự phát triển của cơ thể con người, đặc biệt là trẻ nhỏ. Việc thiếu hay thừa vitamin D3 đều để lại những bất lợi cho sức khỏe, do đó nhiều bác sĩ đã khuyến cáo các bậc cha mẹ nên bổ sung vitamin D3 với liều lượng tùy thuộc vào từng độ tuổi của trẻ.

Vitamin D

Vitamin D có khả năng hòa tan trong dung dịch hữu cơ và chất béo, không thể tan trong nước. Tuy rằng vitamin D chiếm không nhiều nhưng cơ thể không thể thiếu vắng đi loại vitamin này.

Vitamin D được phân theo 2 dạng dựa trên sự khác biệt về kết cấu, đó là vitamin D2 và vitamin D3. Trong đó vitamin D2 được tìm thấy trong các loại thực vật còn vitamin D3 lại chứa nhiều trong các thực phẩm làm từ động vật.

Trên thực tế, trong sữa mẹ chứa rất ít vitamin D vì nó không đi qua được tuyến sữa. Thêm vào đó, nếu chỉ bổ sung vitamin D3 thông qua thực phẩm là không đủ nên các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng những bà mẹ đang cho con bú và cả em bé đều nên bổ sung vitamin D3 thông qua thực phẩm chức năng. Điều này không những giúp tăng cường khả năng hấp thụ canxi của trẻ mà còn giúp mẹ bù đắp lại lượng canxi đã mất trong thai kỳ trước đó.

Vitamin D3

Vitamin D3 còn được gọi là cholecalciferol, là một loại vitamin tan trong dầu, được xử lý qua gan và thận. Khi hoạt động trong cơ thể, vitamin này sẽ liên kết với một số lượng tế bào trong cơ thể đề điều chỉnh canxi và phốt pho từ thức ăn. Từ đó, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, giữ cho xương khớp linh hoạt và chắc chắn.

Vitamin D3 tốt hơn các loại Vitamin D khác và làm tăng nồng độ vitamin D trong máu cao gần gấp đôi so với Vitamin D2.

Công dụng của vitamin D3 với trẻ

Vitamin D3 đặc biệt quan trọng với trẻ sơ sinh vì:

  • Tốt cho hệ xương: với khả năng thúc đẩy hấp thu canxi ở ruột non, D3 hỗ trợ cải thiện cơ bắp và tăng cường mật độ xương. Không những thế, D3 còn hỗ trợ tăng protein tạo xương giúp cơ thể giữ thăng bằng tốt hơn.
  • Cải thiện miễn dịch: bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh đúng cách và đầy đủ còn giúp hệ miễn dịch được tăng cường để trẻ được bảo vệ trước nhiều bệnh lý đường hô hấp, dị ứng,…
  • Chuyển hóa hợp chất vô cơ, nhất là canxi và photpho.
  • Tái hấp thụ canxi trong thận, góp phần chính vào quá trình canxi hóa sụn.

Tại sao trẻ lại cần bổ sung vitamin D3?

Khi sinh ra, trẻ sơ sinh có một lượng vitamin D3 dự trữ nhưng ở mức độ hạn chế, chủ yếu được truyền từ mẹ sang thai nhi trong quá trình mang thai. Sau khi sinh, trẻ sơ sinh có thể lấy vitamin D3 thông qua sữa mẹ (0,5-1,8 microgam/lít) và thông qua các chất bổ sung.

Vitamin D3 cũng có thể được tạo ra ở da khi trẻ sơ sinh khi tiếp xúc với tia UV của ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, ở vĩ độ lớn hơn 37 độ bắc hoặc nam, tia UV quá thấp để sản xuất đủ vitamin D3 ở thời điểm cuối mùa thu đến đầu mùa xuân. Ngoài ra, sắc tố melanin của da hấp thụ tia UV và do đó nó hạn chế khả năng tạo vitamin D3 cho những người có da tối màu. Phụ huynh nên hạn chế cho trẻ sơ sinh tiếp xúc với bức xạ mặt trời bằng cách sử dụng mũ, quấn chăn và tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.

Do đó, các nguồn vitamin D3 chính cho trẻ sơ sinh bao gồm vitamin D3 từ mẹ truyền sang con khi mang thai và sau khi sinh từ chế độ ăn uống và thực phẩm bổ sung.

Thiếu vitamin D3 ở trẻ sơ sinh rất phổ biến toàn thế giới, bao gồm nhiều vùng địa lý và nền văn hóa khác nhau. Điều này một phần vì không phải tất cả các chuyên gia chăm sóc sức khỏe đều khuyên bạn nên bổ sung vitamin D3 ngay cả sau khi bạn đã nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ.

Liều lượng dùng vitamin D

Với trẻ em

  • Trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc trẻ bú mẹ một phần (uống kèm sữa công thức) cần được bổ sung vitamin D liều 400 IU/ ngày, bắt đầu vài ngày sau khi sinh.
  • Ngừng dùng vitamin D khi bé đã cai sữa và uống mỗi ngày 1 lít sữa và bổ sung thêm vitamin D (sữa công thức với trẻ < 12 tháng hoặc sữa bò với trẻ >12 tháng). Nếu bé uống ít hơn 1 lít sữa mỗi ngày thì vẫn cần bổ sung 400 IU vitamin D/ngày. Tiếp tục cho trẻ uống vitamin D tới khi bé uống đủ 1 lít sữa giàu Vitamin D mỗi ngày.
  • Trẻ lớn không nhận đủ 400 IU vitamin D mỗi ngày thông qua thực phẩm cũng cần được bổ sung vitamin D hàm lượng 400 IU/ngày.
  • Trẻ có nguy cơ cao thiếu hụt vitamin D trong trường hợp trẻ dùng một số thuốc điều trị đặc biệt hoặc bị một số bệnh mạn tính có thể cần bổ sung vitamin D liều cao hơn.

Các dạng thuốc bổ sung vitamin D thường dùng cho trẻ em

  • Sterogyl (Vitamin D2 tan trong cồn, 1 giọt = 400 IU), dùng 1 giọt mỗi ngày.
  • Infadin (Vitamin D2 tan trong dầu, 1 giọt = 800 IU), dùng 1 giọt mỗi ngày hoặc cách ngày.
  • Vitamin D3 B.O.N (Vitamin D3 dạng dầu, 200.000 IU/1ml/ống), cho trẻ dùng 1 ống mỗi 6 tháng (có thể tăng 2 ống mỗi 6 tháng nếu trẻ ít tiếp xúc với ánh sáng hoặc da sẫm màu).

Thời điểm bổ sung vitamin D3 cho trẻ

Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ đã có khuyến cáo về việc dùng vitamin D chung chứ không khuyến cáo riêng với vitamin D3. Cha mẹ khi bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh có thể tham khảo khuyến cáo này: mọi trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và thanh thiếu niên cần ít nhất 400 IU/ ngày qua ăn uống và thực phẩm bổ sung.

Trẻ sơ sinh cần được bổ sung vitamin D3 từ ngay sau khi chào đời dù bú sữa mẹ hoặc dùng sữa công thức. Việc làm này sẽ giúp trẻ có được nền tảng phát triển khỏe mạnh và sự chắc khỏe cho hệ cơ xương trong tương lai. Thời điểm bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh tốt nhất là bữa sữa sáng vì D3 tan tốt trong sữa, giúp hấp thu dễ dàng và cũng tránh được tình trạng mẹ quên bổ sung cho con sau một ngày bận rộn.

Việc bổ sung vitamin D3 cho trẻ cần kéo dài đến 2 tuổi. Thời gian sau đó, trẻ đã tham gia được nhiều các hoạt động ngoài trời hơn hay không có biểu hiện còi xương thì không cần bổ sung nữa.

Cách bổ sung vitamin D3 cho trẻ

Cho trẻ tắm nắng

Tắm nắng cho trẻ là phương pháp này rất thuận tiện, hiệu quả mà lại ít tốn kém. Vào mỗi buổi sáng có ánh nắng (trước 8h), cha mẹ hãy để bé tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Đây là thời điểm thích hợp nhất vì ánh nắng sẽ không gây hại cho làn da của bé. Đặc biệt lúc này ánh nắng sẽ hỗ trợ thúc đẩy quá trình 7 – Dehydrocholesterol chuyển hóa thành vitamin D3.

Ăn thực phẩm giàu vitamin D

Chế độ ăn uống đầy đủ 4 nhóm thực phẩm như dầu cá, gan cá, lòng đỏ trứng gà, thịt cá,… sẽ giúp cung cấp một lượng lớn vitamin D cho bé. Các bậc phụ huynh nên bổ sung vào khẩu phần ăn của trẻ các loại thực phẩm như ngũ cốc, dầu ăn, sữa, bột mì, bột dinh dưỡng dành cho trẻ em,…

Ngoài ra trong thực đơn ăn uống hàng ngày cũng không thể thiếu các món giàu canxi như sữa chua, phomai, tôm, cua, cá,… Trong đó sữa và các chế phẩm từ sữa được coi là nguồn dinh dưỡng cung cấp canxi dồi dào, đồng thời canxi có trong sữa cũng dễ hấp thụ hơn so với thực phẩm khác.

Tuy nhiên trên thực tế nhu cầu vitamin D của mỗi trẻ là khoảng 400 đơn vị. Trong khi đó thực đơn ăn uống hàng ngày rất khó để đáp ứng đủ lượng vitamin D này. Đặc biệt là ở những trẻ sinh non, bẩm sinh cơ thể của trẻ không có đủ lượng vitamin D cần thiết hoặc những trẻ có thể chất phát triển nhanh cần tiêu hao nhiều vitamin.

Do vậy bên cạnh việc bổ sung vitamin D3 từ thực phẩm thì cha mẹ cũng nên tìm hiểu và lựa chọn cho con loại thực phẩm chức năng hoặc sữa dinh dưỡng cung cấp vitamin D3 phù hợp để kịp thời bổ sung cho bé. Theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ sau sinh từ 15 ngày cho đến khi đạt mốc 3 tuổi nên được bổ sung vitamin D3.

Đối với những trẻ đang dùng sữa công thức có sẵn thành phần vitamin D3 thì cha mẹ nên tính cả hàm lượng vi chất này để cân đối với việc bổ sung bằng thực phẩm chức năng cho bé. Tránh tình trạng lạm dụng vitamin D3 sẽ gây hại cho cơ thể trẻ.

Bổ sung vitamin D3 cho trẻ

Sữa Smarta Grow 0+ Nutricare bổ sung vitamin D3 cho trẻ

Những lưu ý khi bổ sung vitamin D3 cho trẻ

Bổ sung quá nhiều

Bổ sung vitamin D cho trẻ vừa đủ lượng bác sĩ khuyến cáo, không nên bổ sung dư thừa. Nếu bổ sung dư thừa vitamin cho trẻ sơ sinh có thể gây nên nhiều hệ lụy nghiêm trọng:

  • Trẻ bị nôn trớ, bỏ bú.
  • Bị tăng canxi huyết.
  • Sỏi thận.
  • Tổn thương tim mạch.
  • Vôi hóa mạch máu.
  • Không chịu chơi đùa, vận động, mệt mỏi.

Khi cha mẹ nhận thấy trẻ có các biểu hiện trên cần dừng ngay việc bổ sung vitamin D3 để đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa thăm khám.

Lựa chọn vitamin D3 cho trẻ

Để việc bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh hiệu quả và an toàn, cha mẹ cần lưu tâm một số vấn đề:

Ưu tiên chọn loại vitamin D3 dạng nhỏ giọt

  • Đây là dạng bổ sung tiện lợi và dễ pha vào thức ăn hoặc nước uống của trẻ. Không những thế, dạng nhỏ giọt còn giúp cha mẹ dễ bổ sung đúng liều lượng để tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu vi chất ở trẻ.

Lựa chọn sản phẩm sản xuất từ thương hiệu uy tín và đã được cấp giấy kiểm nghiệm

  • Thị trường hiện có nhiều loại vitamin D3 được bán rộng rãi nên cha mẹ sẽ choáng ngợp và khó lựa chọn. Bằng cách tin vào những thương hiệu uy tín, mẹ có thể đưa ra quyết định dễ dàng hơn.

Chú ý đến hạn sử dụng

Khi mua bất cứ sản phẩm vitamin D3 cho trẻ sơ sinh nào cha mẹ cũng cần đọc kỹ thông tin về hạn sử dụng trên bao bì sản phẩm để tránh mua phải sản phẩm quá hạn dùng. Ngoài ra, cha mẹ cũng không nên mua sản phẩm bị sách, cũ, không rõ ràng về hạn dùng.

Chọn mua sản phẩm không chứa chất tạo màu, không chất tạo ngọt và chất bảo quản

Do ở độ tuổi sơ sinh, cơ thể trẻ vẫn chưa phát triển đầy đủ và chưa hoàn thiện, nhất là gan và thận. Vì thế, dù bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh hay bất cứ sản phẩm gì cũng cần chọn sản phẩm có thành phần an toàn, nguồn gốc tự nhiên để không ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ hoặc tổn thương cho gan và thận.

Một số vấn đề khác

  • Nếu sử dụng vitamin D3 theo đơn kê của bác sĩ cần thực hiện đúng hướng dẫn.
  • Dùng dụng cụ chuyên biệt để đong liều lượng vitamin D3 chính xác, không đong liều lượng bằng thìa dùng để ăn.
  • Nên bổ sung chỉ vào một thời điểm trong ngày và duy trì đều đặn để tránh tình trạng quên liều.
  • Vitamin D3 liều cao có thể được chỉ định đối với một số trẻ nhất định để tránh nguy cơ thiếu hụt nhưng cần có hướng dẫn của bác sĩ.
  • Nếu trẻ sơ sinh dùng sữa công thức hoàn toàn và sữa có lượng vitamin D3 đầy đủ thì trẻ có thể không cần bổ sung thêm.